Op een maandagmiddag krijgt een vader een berichtje van zijn zoon. “He pa, hoe is het? Ik heb een nieuwe nummer. Het oude kan je weggooien”. Vader en zoon appen een tijdje heen en weer. Er was eigenlijk niets geks aan de hand. Ook niet toen hij om hulp vroeg. Wat vader nog niet weet is dat er achter al die appjes een crimineel zit. Cybercriminelen doen hun best om over te komen als de zoon, dochter of kennis die om geld vraagt. Vaak halen ze informatie van sociale media. Er worden soms complete Whatsapp accounts gekopieerd.
Gedurende 2019 was al een toename te zien van het aantal aangiftes met betrekking tot WhatsApp fraude. Deze stijgende lijn zet in 2020 door. Tot nu toe zijn er dit jaar 737 aangiftes binnen gekomen tegenover 107 over heel 2019. Vooral mei en juni springen er uit. Waren het er in mei nog 150 tegenover 14 in dezelfde maand in 2019, registreerden we in juni 159 aangiftes. 156 meer dan in dezelfde maand vorig jaar. In juli, augustus en september stegen de aantallen minder hard maar bleven hoog, met respectievelijk 123, 112 en 94 aangiftes tegenover 6, 11 en 14 vorig jaar. Het is aannemelijk dat er een verband is met de coronamaatregelen. In deze maanden gingen mensen minder bij elkaar op bezoek en een appje van die kennis, zoon of dochter was minder gek. Mensen waren hierdoor kwetsbaarder en trapten mogelijk sneller in de oplichtingspraktijken van internetcriminelen. Een andere logische verklaring is dat er sinds eind april ook online aangifte gedaan kan worden van WhatsApp fraude. We denken dat hiermee de aangiftebereidheid is toegenomen.
De meeste slachtoffers zijn tussen de 60 en 70 jaar. De groep tussen de 40 en 55 jaar volgt op de tweede plaats. De geldbedragen die ze kwijt zijn variëren van enkele honderden euro´s tot een paar duizend euro. WhatsApp fraude is een geraffineerde vorm van criminaliteit, het is vaak lastig om daders te pakken. Stan Duijf, hoofd Dienst Regionale Intelligenceorganisatie: "Daarom richten wij ons niet alleen op het aanhouden van daders, maar zijn wij o.a. ook in gesprek met banken over hoe we deze vorm van criminaliteit kunnen aanpakken. Des te belangrijker is het dat mensen aangifte doen als ze slachtoffer zijn geworden. Een goede informatiepositie is noodzakelijk voor het tegengaan van cybercriminaliteit. Zonder data zijn we nergens”.
Voorkom WhatsApp fraudeAls een bekende u om geld vraagt via WhatsApp, check dan altijd of u echt met deze persoon te maken heeft. Bel de persoon op. Wordt er een nieuw telefoonnummer gebruikt? Bel dan óók het oude nummer. Maak geen geld over voordat u echt met de bekende heeft gesproken en zeker weet dat het een echt verzoek is. Klik ook niet op betaallinkjes. En deel nooit uw persoonlijke gegevens, pincode of WhatsApp code.