1.9 ℃
Het bouwtempo ligt nog goed op schema, in 2021 zijn er 13.000 nieuwe huizen bijgekomen en ook dit jaar (2022) wordt een vergelijkbare groei van de woningvoorraad in Brabant verwacht. Voor de woningbouw zijn er de eerstkomende tijd genoeg plannen. Onzekerheden als gevolg van onder andere de sterke prijsstijgingen en de tekorten aan bouwmaterialen en personeel geven wel zorgen over het bouwtempo. Dat staat in de Voortgangsrapportage Wonen 2021/2022 van de provincie.
“Het gaat goed en we doen het goed”, concludeert gedeputeerde Erik Ronnes van Ruimte en Wonen. “Als ik kijk naar de planontwikkelingen bij gemeenten, liggen we goed op schema in Brabant. Maar we moeten zeker niet de onzekerheden uit het oog verliezen. Kosten in de bouw worden steeds aangepast aan de inflatie. En ondertussen zijn, onder meer door de oorlog in Oekraïne, de prijzen van staal en hout en ook de energieprijzen flink gestegen. Vanuit de provincie proberen we in ieder geval al het mogelijke te doen om het bouwtempo op peil te houden.”
Focus op snelheid maken en houden
Regelingen die daarbij helpen zijn de Flexpoolregeling van de provincie en de (rijks)regeling Woningbouwimpuls (WBI). Vanuit de Flexpoolregeling is per 1 juni al 1,7 miljoen euro uitgekeerd aan Brabantse gemeenten die daarmee woningbouwplannen kunnen versnellen. Het gaat onder meer om Bergen op Zoom, Halderberge, Deurne, het Stedelijke Gebied Eindhoven en Sint-Michielsgestel. De WBI zorgt vooral voor meer betaalbare huizen voor starters en huishoudens met een laag of middeninkomen. Tot nu toe is aan 11 projecten in Brabant 100 miljoen euro toegekend, goed voor ruim 10.000 woningen, o.a. in Breda (Havenkwartier), Eindhoven (Emmasingelkwadrant, Castiliëlaan, District E, delen Strijp S en Internationale Knoop XL), Helmond (Centrum-Noord, Brainport Smart District, BSD) en Tilburg (Apenijnenweg/Parklocatie Stappegoor), maar ook in Deurne (Boerenbondterrein) en Geldrop-Mierlo (Centrum Geldrop).
Plannen genoeg bij gemeenten
Er zijn voldoende plannen bij gemeenten om het tempo vast te kunnen houden, ook als de ambitie van het Rijk om de woningbouw de komende tien jaar (verder) te versnellen wordt meegerekend. In Brabant wordt vooral binnenstedelijk gebouwd; vanaf 2010 is ruim 70% van alle nieuwbouw binnen de steden en dorpen gerealiseerd. En van de geplande woningbouw de komende jaren is eveneens ruim 70% voorzien op zogenoemde inbreidingslocaties. Deze plannen worden vaak gecombineerd met grotere transformaties van gebieden, waaraan de provincie ook stevig financieel bijdraagt. Zowel in (de spoorzones van) de grote steden, de (winkel)centra van de middelgrote gemeenten en soms ook in kleinere steden of dorpen. Met tal van gemeenten zijn hierover (intentie)overeenkomsten gesloten, zoals met Bergen op Zoom, Roosendaal, Meierijstad en vorige week nog met Oosterhout.
Realiseren 'betaalbare woningen'
In lijn met de Nationale Woon- en Bouwagenda van het Rijk streeft de provincie Noord-Brabant ernaar om tweederde van de bouwopgave te realiseren als ‘betaalbare woningen’; sociale huur, middenhuur en koopwoningen onder de grens van de Nationale Hypotheek Garantie. In het planaanbod voor woningbouw is het accent de laatste jaren meer komen te liggen op de middenhuur en minder op de goedkopere koop. Wel is er verschil in Brabant: in de steden ligt meer focus op sociale en middenhuur. In gemeenten rond die steden en in het landelijke gebied staan juist meer betaalbare koopwoningen gepland. De Ontwikkelmaatschappij Ruimte voor Ruimte wordt eveneens ingezet om bij te dragen aan een divers woningaanbod in projecten.
Nieuwe woonvormen
De behoefte aan nieuwe woonvormen en zelfbouw neemt toe. De komende 10 tot 15 jaar zal in Brabant naar schatting zo’n 20 tot 25% van de woningbouwopgave op deze wijze moeten worden ingevuld. Naast woningbouw door ontwikkelaars en bouwers, woningcorporaties en zorginstellingen vormen initiatieven door (groepen van) particulieren (o.a. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, CPO) en sociale ondernemers een steeds belangrijker onderdeel binnen de bouw. Er wordt gewerkt aan een ‘Regeling Collectieve Wooninitiatieven’, waarmee bijvoorbeeld CPO-groepen, wooncoöperaties of sociale ondernemers (denk aan een woonzorgboerderij) financieel ondersteunt kunnen worden in de beginfase van hun project.
Meer vraag naar flexwoningen
Ook is er een toenemende en blijvende vraag naar flexwoningen (‘permanente tijdelijkheid’). Veelal gaat het om spoedzoekers, zoals gescheiden mensen, (ex-)studenten, expats, statushouders of mantelzorgers die tijdelijk in de buurt willen wonen van iemand die zorg nodig heeft. De provincie zet zich in om de komende jaren zo’n 2.500 tot 3.000 flexwoningen te realiseren. Hierbij gaat het om vernieuwende en betaalbare woonconcepten, die circulair en duurzaam zijn. Onderzocht wordt welke financieringsconstructies hierbij kunnen worden ingezet.
Woningbouw senioren meer aandacht
Extra aandacht is nodig voor senioren en een goede combinatie van wonen en zorg in het algemeen. Er moet voldoende passende woonruimte zijn voor nog zelfstandig wonende ouderen, evenals voor ouderen en andere inwoners die al wel zorg nodig hebben. Een woonvorm ‘tussen thuis en verpleeghuis’. De provincie ziet de urgentie en is – mede op initiatief van enkele maatschappelijke organisaties – gestart met het ‘Brabants netwerk wonen-zorg-welzijn’. Vanuit het netwerk is recent een manifest verzonden naar de nieuwe gemeenteraden om meer aandacht te vragen voor de vraagstukken en opgaven rond ‘wonen, zorg en welzijn’.
Provincie faciliteert data
Om gemeenten maar ook maatschappelijke instellingen te helpen bij goed gebiedsgericht beleid rond wonen met zorg, heeft de provincie geïnvesteerd in een uniek data-instrument: de WoonZorgwijzer. Dit instrument geeft inzicht in ontwikkelingen van de zorgvraag van inwoners. Dit wordt gecombineerd met het type en de beschikbaarheid van het woon- en zorgaanbod. Er zijn gegevens op zowel buurt-, wijk-, gemeentelijk en regionaal schaalniveau.
